Zwierzę dla dziecka - Za i przeciw

Każdy rodzic prędzej czy później usłyszy z ust swojej pociechy pytanie: 'Mamo, tato, mogę mieć zwierzątko?'. Nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi, zaś samo kupno ewentualnego zwierzaka powinno być gruntownie przemyślane. Czy warto zaryzykować? A może zwierzę nie jest odpowiednim towarzystwem dla młodego człowieka?

Warto zastanowić się nad jasnymi i ciemnymi stronami przygarnięcia zwierzęcia.

Plusy posiadania psa przez dziecko

Nie od dziś wiadomo, że dzieci, które dorastają w domu zamieszkałym przez zwierzęta są w dojrzałości bardziej empatyczne, hojniejsze i odpowiedzialniejsze od rówieśników, które z fauną miały do czynienia jedynie w zoo (lub na talerzu). Wynika to z faktu, że młody człowiek nagle traci w domu pewną pozycję - o ile żaden rozsądny rodzic nie wywyższy psa ponad latorośl, o tyle oczywistym jest, że część uwagi trzeba będzie temu pieskowi poświęcić. Jeśli do tej pory dziecko było oczkiem w głowie (np. z powodu jedynactwa), teraz będzie musiało przywyknąć, że istnieje jeszcze ktoś inny, kim trzeba się zaopiekować.

Jest to bardzo pozytywny aspekt posiadania zwierzęcia. Dziecko powinno dorastać w zróżnicowanym środowisku - mieć do czynienia i z dorosłymi, i z dziećmi; z osobnikami mądrzejszymi i silniejszymi od siebie, które mogłyby być dla niego wzorem i od których mogłoby czerpać wiedzę, ale też słabszymi - dzięki którym nauczyłoby się odpowiedzialności i troski. Lalki czy misie nie zastąpią żywego stworzenia, które naprawdę potrzebuje wody, jedzenia, zabawy i snu.

Oczywiście nie można oczekiwać, że kilkulatek nienagannie zajmie się psem albo kotem. Paradoksalnie właśnie w tym wieku dzieci robią się najbardziej nachalne, jeśli chodzi o częstotliwość wystosowywania próśb o zakup zwierzątka. Warto porozmawiać ze smykiem i uświadomić mu, że zwierzę to nie tylko przyjemności, lecz poważne zobowiązanie. Dziecko często żywi niewłaściwe przekonanie, że pies 'służy' do zabawy i głaskania, a gdy nie ma się samemu na to ochoty, można mu 'wyjąć baterie' i postawić w szafie jak Xboxa (choć nie wydaje mi się, by było na świecie choć jedno dziecko, które dobrowolnie odstawiłoby do szafy konsolę do gier).

Oprócz nauki odpowiedzialności i samodzielności dziecko zyskuje coś więcej - wiernego przyjaciela, który towarzyszył mu będzie przez długie lata (w zależności od tego, jakie zwierzątko wybierzemy). Pies, który jest niewinnym szczeniakiem, gdy dziecko ma dziesięć lat, stać się może groźnym psem obronnym, gdy pociecha wejdzie w wiek nastoletni. Jest to bardzo praktyczna rzecz w przypadku córek - argument, że dziewczyna nie błąka się samotnie wieczorem, bo przecież ma towarzystwo odstraszające drabów, bardzo często przemawia do wyobraźni zatroskanych ojców.

W zależności od gatunku, zwierzę wymusza konkretne zachowania - pies w znakomitej większości przypadków podreperuje kondycję dziecka, bo ktoś go musi wyprowadzać... W najgorszym razie my sami zostaniemy - może trochę wbrew woli - fanami długich spacerów. Dziecko niczego się nie nauczy, ale my przynajmniej podratujemy własne zdrowie.

Bardzo istotne jest to, że zwierzę domowe - niezależnie od rodzaju czy rasy - niemal zawsze żyje kilka lub kilkanaście razy krócej niż właściciel. Wbrew pozorom jest to dobre dla dziecka. Pociecha, która przeżyła śmierć ukochanego pupila, łatwiej poradzi sobie w przypadku odejścia kogoś z rodziny. Może to być pretekst do udzielenia smutnej, ale koniecznej lekcji - radzenia sobie z emocjami, okazywania smutku, rozpaczania, które koniec końców przynosi ulgę i mądrej żałoby. Oczywiście, nie można porównywać śmierci psa ze śmiercią babci, jednak jeśli istnieje sposób, by choć trochę pociechę oswoić z przemijaniem - które jest normalną rzeczą - warto to zrobić.

Minusy posiadania psa przez dziecko

Każda sytuacja ma plusy i minusy. Posiadanie zwierzaka wiąże się nierzadko z tym, że zamiast jednego czy dwójki dzieci nagle dochodzi nam... kolejne. I to na dodatek takie, które nigdy nie dorasta i zawsze pozostanie na poziomie dwulatka albo niemowlaka. Często cała opieka spada na barki mamy czy taty, bo latorośli zajmowanie się kotem czy chomikiem znudzi się po tygodniu... W takim przypadku trzeba z dzieckiem porozmawiać, jednak nie zmusimy go do bycia odpowiedzialnym. Musimy być na taką skrajną sytuację przygotowani.

Zwierzę potrzebuje godziwych warunków. Jeśli decydujemy się na psa, powinniśmy móc mu zapewnić ruch, zainteresowanie, zabawę... Oczywiście zwierzę codziennie musi zjeść i czasami choruje. Niektóre potrzebują specjalnego oprzyrządowania - klatek, zabawek, gadżetów, terrariów... Na to wszystko trzeba mieć pieniądze. Zwierzę kosztuje i to niemało - musimy o tym pamiętać, decydując się na powiększenie rodzinnego stadka o przedstawiciela fauny.

Jak zostało już powiedziane, zwierzę wymusza odpowiedzialną postawę i uwagę, jednak warto wspomnieć, że to ciągle tylko zwierzę - zdarzy się, że coś zniszczy albo jego zachowanie będzie znacząco odbiegało od idealnego. Tutaj działa instynkt i nawet miłość do właściciela nie stłumi natury. Są zwierzęta, które udamawiają się wolniej, a niektóre wcale nie przywiązują się do pana i trzeba uczulić dziecko, że zwierzę nie zawsze okaże mu tyle uczucia, co ono futrzakowi.

Zwierzę brudzi i często wydziela nieładny zapach. Hałasuje, może przeszkadzać sąsiadom, stanowi problem, kiedy trzeba gdzieś wyjechać i nie ma kto pupilem się zająć. Zwierzęta zwykle nie lubią zostawać same w domu przez długie godziny, a niestety tak żyje w dzisiejszych czasach większość ludzi - dzieciaki całe dnie spędzają w szkole, dorośli w pracy. No i zwierzę bywa niebezpieczne - nie chodzi jedynie o to, że może podrapać czy ugryźć, ale też stanowi potencjalne źródło chorób czy pasożytów.

Futrzak nie podlega 'reklamacji' w razie uszkodzenia. Chorym zwierzęciem należy się z troską zaopiekować i mieć baczenie na to, że i ono odczuwa ból, strach czy tęsknotę. Będzie okazywało złość czy zazdrość, zaś tresura często niewiele odbiega od... wychowywania dziecka.

Przygarnąć czy nie przygarnąć - oto jest pytanie

Ostateczna decyzja należy, rzecz jasna, do rodziców. Zazwyczaj dorośli, którzy dorastali bez zwierząt, z trudem dają się przekonać na taki zakup, z kolei ci, w życiu których zawsze gdzieś w zasięgu wzroku błąkał się pies czy kot, nie wyobrażają sobie domu bez słodkiej, futrzanej kociej kuleczki albo rozszczekanego kundelka. Pojawia się problem, gdy małżeńskie stadło składa się z przedstawiciela jednej i drugiej grupy... Jednak zawsze można się dogadać, a argumenty potrafią czynić cuda, o ile są rozsądne i przekonujące.

Dziecko może się od zwierzęcia wiele nauczyć. Istnieje spora szansa, że stanie się dzięki niemu lepszym człowiekiem. Nie porywajmy się jednak z motyką na słońce. Jeśli wynajmujemy maleńką klitkę w bloku, nieodpowiednie będzie zwierzę wymagające przestrzeni, a jeżeli poza domem spędzamy po dwanaście godzin, okrucieństwem będzie zakup stworzenia towarzyskiego i wymagającego ciągłej obecności. Zwierzę to nie zabawka - bardzo łatwo można je unieszczęśliwić... a przecież nie tego chcemy uczyć naszych dzieci.

Magdalena Lipniak-Młyńczak