Arteterapia w wychowaniu dziecka

Arteterapia wcale nie brzmi już dziś jak alternatywna metoda leczenia, bo przez psychologów i pedagogów jest stosowana coraz częściej. Może nawet i Ty podczas zabawy ze swoim dzieckiem nieświadomie wykorzystujesz jej elementy. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, zapraszamy do lektury!

Sztuka w społeczeństwie

O pozytywnym wpływie sztuki na rozwój człowieka głośno stało się w świecie nauki już w połowie XX. wieku, kiedy to ukuto pojęcie wychowania przez sztukę. Zwłaszcza w młodym wieku człowiek ma możliwość harmonijnego rozwoju na wielu płaszczyznach dzięki kontaktowi z różnorodnymi dziełami sztuki, muzyki czy literatury. Właśnie wtedy kształtuje się nasza emocjonalność, postawa światopoglądowa oraz dynamicznie poszerza się zasób wiedzy. Umiejętnie wplecione w edukację elementy sztuki mogą mieć pozytywny wpływ na ogólny rozwój naukowy młodego człowieka.

Co to jest arteterapia?

Arteterapia cieszy się ostatnio coraz większym zainteresowaniem wśród psychologów i pedagogów. W środowisku akademickim funkcjonuje wiele jej definicji, lecz najogólniej mówiąc, jest to terapia za pomocą sztuki. Rozumiemy przez to zarówno bierny odbiór, czyli obcowanie z dziełami, jak również aktywny proces tworzenia. Badacze zgadzają się co do tego, że taki proces twórczy w terapii ma dwie zasadnicze właściwości: pozwala pacjentowi wyrazić siebie, swoje stłumione emocje oraz umożliwia w sposób symboliczny komunikację z innymi. W najbardziej znanym, węższym znaczeniu poprzez arteterapię rozumie się najpopularniejszą obecnie terapię poprzez twórczość plastyczną.

Rodzaje aktywności twórczej

Trzeba jednak dodać, że w szerokim znaczeniu można mówić o kilku formach aktywności:

• choreoterapia - podstawą tej terapii jest wykorzystanie ruchu i tańca, co świetnie sprawdzi się w przypadku osób energicznych, które mogą poprzez aktywność fizyczną rozładować nadmierną energię;
• muzykoterapia - terapia z wykorzystaniem muzyki stosowana jest z powodzeniem nawet u najmłodszych, proponowana bywa często jako zajęcia umuzykalniające w szkole czy w placówkach kultury;
• biblioterapia - terapia oparta na literaturze i poezji niezależnie od wieku pobudza wyobraźnię, uspakaja, pomaga zrozumieć siebie, a także buduje indywidualność w postrzeganiu świata;
• dramoterapia - terapia z wykorzystaniem teatru wspiera w uzewnętrznianiu emocji, pomaga przezwyciężyć nieśmiałość, a przez grupowy charakter otwiera na kontakty z innymi;
• plastykoterapia - najpopularniejsza terapia, w której wykorzystuje się różnorodne techniki plastyczne, jest doskonała dla pacjentów w każdym wieku, niezależnie od posiadanych umiejętności.

Arteterapia a wiek dziecka

Arteterapię dziecięcą stosuje się obecnie w przypadku wielu zaburzeń emocjonalnych, schorzeń nerwicowych i psychosomatycznych. Stanowi ona remedium na problem nadmiernej nieśmiałości czy agresji, a także pozytywnie wpływa na wyniki leczenia dysleksji. Każde dziecko wymaga jednak indywidualnego podejścia. Dobór odpowiednich metod zależeć będzie nie tylko od zainteresowań dziecka, ale też od jego wieku. Na kolejnych etapach rozwoju umiejętności dziecka podnoszą się, a jego zainteresowanie koncentruje się na innym aspekcie twórczego działania. Przykładowo, podczas gdy młodsze dziecko za najbardziej atrakcyjne w powierzonym mu zadaniu uzna samo wykonywanie pracy plastycznej, to już starsze zwróci większą uwagę na treść i wyrażenie swoich emocji. Jakie zmiany zachodzą w rozwoju przedszkolaka, ucznia i młodzieży? Jak dostosować zajęcia artystyczne do wieku dziecka? Te informacje znajdziecie w kolejnych artykułach o:

• arteterapii dla przedszkolaka,
• arteterapii dla ucznia,
• arteterapii dla młodzieży.

Magdalena Mazur