Arteterapia dla starszego ucznia

Okres dojrzewania to trudny czas zarówno dla dzieci, jak i dla rodziców. Jak porozumieć się z dzieckiem, które dopiero uczy się swoich emocji i trudno mu je wyrazić w prosty sposób? Odpowiedzią na to może być… twórczość plastyczna, czyli arteterapia.

Co to jest arteterapia?

O zbawiennym wpływie sztuki na rozwój młodego człowieka badacze zaczęli mówić już w latach czterdziestych XX w. Dzisiaj arteterapia jest niezwykle popularna, a w zakres jej metod wchodzi wiele twórczych aktywności, takich jak plastyka, muzyka, literatura czy teatr. Sztuka pomaga nam kształtować wrażliwość, uczy wyrażania emocji, a w efekcie wpływa na lepszą komunikację z innymi.

Rozwój artystyczny w wieku dojrzewania

Wczesny okres dorastania to czas, kiedy dziecko potrafi już sprawnie wyrazić treść w twórczości artystycznej. Co więcej, często koncentruje się już ściśle na swoich indywidualnych zainteresowaniach, a tworzone prace nabierają unikalnego charakteru. Schematy przedstawieniowe typowe dla młodszej grupy wiekowej zostają tu znacznie zmodyfikowane. Ma na to wpływ wiedza z zakresu kultury, historii, sztuki nabywana w szkole, a także świadome funkcjonowanie dziecka w tym wieku w obecnej kulturze medialnej. To właśnie teraz najsilniej ujawniają się indywidualne predyspozycje dziecka do twórczości artystycznej, jak również silna potrzeba ekspresji. Otwartość na doświadczenia i eksperymenty ze sztuką młodszych dzieci zostaje w wieku dojrzewania zastąpiona autokrytyką. Jednak to właśnie w tym okresie kontakt ze sztuką może przynieść dziecku wiele korzyści. Nie tylko wzmacnia indywidualność, ale też rozwija myślenie abstrakcyjne i twórcze. Przyczynia się również do lepszego funkcjonowania w społeczeństwie, gdyż dziecko poprzez twórczość kształci w sobie jednocześnie umiejętności wyrażania siebie i komunikacji z innymi.

Jak zaplanować arteterapię dla młodzieży?

Starsze dzieci poprzez twórczość artystyczną mogą nawiązać kontakt z samym sobą i zrozumieć swoje emocje - jest to ściśle terapeutyczna funkcja sztuki. Stąd wg autorki podręcznika "Zabawy ze sztuką", Anny Kalbarczyk, tematyka zadań powinna koncentrować się na doświadczeniach i wyobraźni dziecka, proponowane są tematy o charakterze symbolicznym, abstrakcyjnym czy dekoracyjnym, a także tematy uwzględniające ruch i budowę ciała człowieka czy tematy graficzne, np. wykonanie plakatu, gazety, kalendarza.  Jednym z ćwiczeń, które proponuje Julia Anastazja Sienkiewicz-Wilowska w książce "Dziecko rysuje, maluje, rzeźbi", jest przedstawienie przez nastolatka odczuwanych emocji. W tym przypadku pozostawiamy dowolność materiałów oraz sposobu wykonania. Daje to możliwość swobodnej ekspresji i symbolicznego wyrażenia przez dziecka trudności, o których nie chce lub nie potrafi nam powiedzieć, a rysunek staje się pretekstem, by o nich porozmawiać.

Magdalena Mazur